زبان و ادبيات فارسي متوسطه

ادبيات فارسي دوم  نيم سال اول

خودآزمایی درس اول:

 1:ما را آن ده که آن به .          2:اعمال و کارهای انسان.     3:به ضربت خوردن حضرت علی(ع)و اسارت ضارب و تاکید مولا بر مدارا کردن با وی.

 4:نه خدا توانمش خواند، نه بشر توانمش گفت/متحیرم چه نامم شه ملک لافتی را.    5:اگر شعر را از حافظ بدانیم منظور ازپیام آشنا"الهام الهی و الطاف رحمانی"و مقصود از آشنا"خود حافظ"است و چنانچه شعر را گفته ی شهریار بدانیم پیام آشنا"پیامی از حضرت علی(ع)" و منظور از آشنا"شهریار است. 6:آزاده و سرمستم،خود کرده به هامونم/ رانده است جنون عشق،از شهر به افسونم   بیت اشاره به داستان لیلی و مجنون دارد.

خود آزمایی درس دوم:  

 1:شكست دادن،نابود کردن   2:الف.که بنشین پیش گرانمایه جفت         ب.مرا مادرم نام مرگ تو کرد    3:عناصر ملی،پهلوانی،داستانی

  4:تو نظم و ترتیب و آرایش سپاه را حفظ کن.   5:به شهر تو شیر و نهنگ و پلنگ/ سوار اندر آیند هر سه به جنگ؟

که جوابش این است که شیر و نهنگ و پلنگ سواره به جنگ نمی آیند.   6:به رستم بر آنگه ببارید تیر         تهمتن به او گفت بر خیره خیز

     همی رنجهداری تن خویش را  / دو بازوی و جان بدانیش را  

ج7:بر او راست خم کرد و چپ کرد راست     /   خروش از خم چرخ چاچی بخواست

     بیامد که جوید زایران نبرد      /      سر هم نبرد اندر آرد به گرد

ج8:به گرز گران دست برد اشکبوس   /    زمین آهنین شد سپهر آبنوس

     چو بوسید پیکان سر انگشت اوی    /  گذر کرد بر مهره ی پشت اوی

خود آزمایی درس سوم: 

 1:خشمگین شدن                  2:آهنین کوه (استعاره از عمرو)     شیراله (استعاره از علی)                3:زیرا شاعر تحت تاثیر حماسه های ملی،این حماسه ی دینی را با دخل و تصرف در اصل موضوع سروده است.   4:بخشی از خاوران نامه ی ابن حسام خوسفی یا شهنشامه ی صبا خوانده شود.

 5:ابیات سیزده(اله،اژدها)و بیست(نبی،علی)     6:زبان مثنوی معنوی ساده و سنجیده است حال آنکه زبان حمله ی حیدری رسا وسنجیده نیست،شعر مولوی منطقی است در حالی که حمله ی حیدری از این نظر موفق نیست،شعر مولوی بیشتر جنبه ی عرفانی (غنایی)دارد اما شعر باذل جنبه ی پهلوانی و حماسی و موضوع هر دو اثر تقریبا یک چیز است.

خودآزمایی درس چهارم:                                                                                                      

 1:زیرا او می خواهد جایزه ی نفر سوم را-که یک کفش است-ببرد تا آن را به خواهرش بدهد.

 2:در آن قسمت که خوانواده ها در کنار فرزندانشان هستند و با شیرینی و آب میوه از بچه هایشان پذیرایی میکنند در حالی که علی با آن کتانی کهنه مبهوت فضا شده است.  3:به خاطر ایثار،صداقت و معنویت کودکانه ی خواهر و برادر   4:به منظور فهم و درک بیشترفیلنامه،خودتان به این سؤال و سؤال پنج جواب بدهید.

 خودآزمایی درس پنجم:                                                                                                       

 1:از ماست که بر ماست.         2:مرحله ی دوم تعارف میزبان،وقتی که صاحب خانه اصرار می کند مهمان ها از کباب غاز بخورند.

 3:الف.استفاده از ضرب المثل های عامیانه و کنایات         ب.جزیی نگاری در توصیف                                  ج.استفاده از چاشنی طنز

 4:جلو کسی در آمدن:خوب پذیرایی کردن،سماق مکیدن:انتظار بیهوده کشیدن

     شکم را صابون زدن:در انتظارخوردن چیزی بودن،چند مرده حلاج بودن:توانایی انجام کاری را داشتن

 5(توصيف سيلي زدن) پنج انگشت دعا گو به معیت مچ وکف ومایتعلق به،برصورت گل انداخته ی آقای استادی نقش بست.

 6:واترقیده اند،تک و پوز،کیفور شدن،آسمان جل و پخمه.                   7:پیام هر دو این است که مسبب همه ی گرفتاری ها خودمان هستیم.

خودآزمایی درس ششم:                                                                                                       

ج1:پنج فرزند داشتن محمدولی و عجز و التماس او.     2:اوضاع کشور بسیار نامناسب توصیف شده است و نشانگر این است که اربابان به مردم ظلم می کردند و دولت خودکامه ی پهلوی به بیدادگری و استبداد برخواسته بود.

 3:مامور دوم زمینه ی فرار گیله مرد را آماده کرده بود از ترس این که گیله مرد پس از دستگیری دوباره،اعتراف به خرید اسلحه از او بکند،او را کشت.البته توجه داشته باشیم که گیله ی مرد موقع فرار محمدولی را پوشیده و این سؤال پیش می آید که چه بسا مامورد دوم-بلوچ-او را نمی شناخته و به قصد محمد ولی شلیک کرده است که اگر این گونه باشد هدف او این است که چون قصد فرار داشته است می خواسته تنها شاهد ماجرا(محمدولی)را هم از بین ببرد. 4:ایجاد حس هیجان و ترحم در خواننده از گم شدن زنی در جنگل(اشاره به گم شدن و از بین رفتن صغری دارد).  5:محمدولی:نماد انسان های ظالم و وابسته به حکومت و مجری بی اختیار حاکمان

     گیله مرد:نماد انسان های ظلم ستیز و مبارزه و آزاده         مامور دوم: نماد انسان های ستم دیده ولی اغفال شده و ناآگاه و خائن.

خودآزمایی درس هفتم:                                                                                                          

 1:نامنظم درو کنید تا خوشه های بیشتری باقی بماند و خوشه چین ها بتوانند بیشتر استفاده ببرند.

2:نویسنده مظلومیتی را که در داستان یوسف وجود دارد با داستان سیاوش مقایسه کرده است و می گوید که هر دو در برابر بیگانه ایستادند و بی گناه کشته شدند.           3:آفتاب تیغ کشید:)کنایه)طلوع کرد         خم به ابرو آوردن:(كنايه)اظهار ملال کردن     

پلک هایشان داغ شده:(کنایه)نزدیک است گریه کند.   4:ماری که از دیشب بر روی قلبش چنبره زده بود.  5:تحقیق کنید و بنویسید.

 6:ثوابت باشد ای دارای خرمن  /  اگر رحمتی کنی بر خوشه چینی -  شلخت درو کنید تا چیزی گیر خوشه چین ها بیاید.

خودآزماییدرس هشتم:                                                                                            

 1:مثلا در مزرعه سبد کارگران ضعیف و رنجور را پر می کرد و خود را به خطر می انداخت.

 2:خشونت و سنگدلی نسبت به او،تا بدین وسیله او را مجبور به کار کشیدن از کارگران و تنبیه کردن آنها کند.

 3:آنجا که می گوید من همه ی نیرو های بازوانم را در اختیار شما می گذارم اما روانم را به موجود فناپذیری

نمی سپارم و آن را برای خداوند محافظت می کنم  4:در آنجا که می گوید وقتی که جسم من را کشتید دیگر کاری از دستتان برنمی آید و پس از آن ابدیت در کار است      5:به عهده ی دانش آموز           6:رنج و سختی و درد

خودآزمایی درس نهم:                                                                                                              

 1:سر گردانی در بیابان،خانه خرابی و ویرانی.      2:الف.نرون مرد ولی رم نموده است/باچشمهایش می جنگد.          ب:دانه های خشکیدهی خوشهای/دره ها را از خوشه ها لبریز خواهد کرد.  3:سرود های صلح و شادی:وحی الهی   -   چوپانان:پیامبران

 4:صلح،فلسطین   5:جمله ی اول:ظالم می میرد اما فلسطین پایدار است.     جمله ی دوم: با آگاهی و بصیرت و شناخت کامل می جنگد.    

خودآزمایی درس دهم:

 1:دسته ی سطل را تکان می داد،چند بار از یک تا ده را می شمارد.  2:الف.چند دسته از بوته های خار،در نقاط بی درخت سوت می کشید.

     ب.درخت های خاردار مانند بازوهای طویلی که مسلح به چنگال و مهیای گرفتن شکار باشند،به هم می پیچیدند

 3:از ستاره ی درخشان و نورانی مشتری که آن را نمی شناخت و آن را همچون یک زخم نورافشان می دید، می ترسید.

 4:زنی نفرت انگیز با دهانی هم چون دهان کفتار و چشمانی برافروخته از غضب.

خودآزمایی درس یازدهم:

  1:الف.(تشبیه،اضافه ی تشبیهی)مادام سوفیا چنگال حریص خود را در خرمن زلف دلا فرو برد.خرمن زلف،زلف مانند خرمن است.

ب:(استعاره)دلا کلاهش را برداشت و از زیر آن،آبشار طلایی رنگ سرازیر شد.آبشار طلایی استعاره از گیسوان دلا .

 2:زیرا به قیمت ارزان خریده بود و در مقابل آن پول کمی پرداخته بود.  3:زیرا بدین وسیله متوجه شدند که چقدر نسبت به هم محبت دارند.

 4:وجود یک حادثه بایک شخصیت اصلی،محدودیت مکان،دقت در پرداخت شخصیت ها.  5:ایثار،عشق

 6:هر مخلوقی نشانی از خداست و هیچ مخلوقی او را هویدا نمی سازد. 7:سرانجام این طور می گوییم که او در همه جا هست،هر جا و نایافتنی است.

 8:هر دو معتقدند که باید با دیدی نو به امور و پدیده ها نگریست.آندره ژید نگاه را مهم نی داند و سهراب نیز همین اعتقاد دارد و علاوه بر آن می گوید باید نوع نگاهمان را عوض کنیم.

خودآزمایی درس دوازدهم:

 1:عشق،مستی

 2:درویش نوازی:ای صاحب کرامت شکرانه ی سلامت         روزی تفقدی کن درویش بینوا را

    حسن خلق:آسایش دو گیتی تفسیر این دو حرف است      با دوستان مرورّت با دشمنان مدارا

   اغتمام فرصت:ده روز مهر گردون افسانه است و افسون      نیکی به جای یاران،فرصت شمار یار را

 3: حافظ در بیت-آسایش دو گیتی تفسیر این دو حرف است           با دوستان مروت با دشمنان مدارا-معتقد است که آسایش و راحتی دو جهان در این است که با دشمنان و مخالفان به نرمی برخورد کرد و این ،مضمون همان آیه است که خدا به موسی(ع)می فرماید:با فرعون ستمگر و طاغی با بیانی نرم صحبت کن؛البته هدف از این ملایمت،اصلاح یا تاثیر گذاشتن بر مخالف است؛ولی در غیر این صورت جایز نیست.

 4:«اینه ی اسکندر نامه» آیینه ای بوده که اسکندر با همکاری ارسطو بر فراز مناره ی شهر اسکندریه(مصر)ساخته است؛کارش این بوده که از دور کشتی ها را می دیده است،این آیینه،از عجایب هفتگانه ی عالم بوده است.یکی از ویژگی این آیینه این بوده که از آینده خبر می داده است.«دارا»همان داریوش سوم است که در زمان او اسکندر به ایران حمله کرد و او را شکست داد و«دارا»به شمال شرقی ایران گریخت و به دست والی بلخ کشته شد.با مرگ او سلسله ی هخامنشی منقرض شد.       5:صحرای قیامت       6:الهی گلهای بهشت در پای عارفان خار است،جوینده ی تو را با بهشت چه کار است؟                        حدیث روضه نگوییم گل بهشت نبوییم                    جمال حور نجوییم دوان به سوی تو باشم